België staat op een belangrijk punt in zijn energiegeschiedenis. De verschuivingen in onze energievoorziening zijn niet alleen technisch van aard, maar hebben ook diepgaande economische en strategische implicaties. Hier is een analyse van de veranderingen die op komst zijn.

1.Historische Afhankelijkheid van Kernenergie

Decennialang heeft kernenergie België van stroom voorzien. Echter, met de recente sluitingen van kernreactoren zoals Doel 3 en Tihange 2, betreden we een nieuw energietijdperk.

In de jaren '70 was België sterk afhankelijk van fossiele brandstoffen. De eerste kernreactor, Doel 1, werd in 1975 in gebruik genomen, en tegen 1985 waren er zeven. In 2022 was kernenergie goed voor 46% van de totale productie. Vanaf 2000 nam het gebruik van hernieuwbare energie toe, en in 2022 vormde het meer dan 20% van de elektriciteitsproductie.

De laatste kolencentrale van België sloot in 2016, waardoor gas een prominentere rol kreeg, goed voor 25% van de productie. Ondanks politieke debatten, zullen de meeste kernreactoren in 2025 sluiten, maar Doel 4 en Tihange 3 blijven na renovatie actief. Wat betekent dit precies ?

2. De Opkomst van Gas en Hernieuwbare Energie

Naarmate kernenergie afneemt, zullen gas en hernieuwbare energiebronnen naar voren treden om het gat te vullen. Gas zal dienen als een overbruggingsenergiebron, terwijl hernieuwbare energie, zoals zonne- en windenergie, een steeds groter deel van onze energiemix zal uitmaken.

3. De Balans van Energieproductie en -consumptie

Met de afname van onze binnenlandse energieproductie en een toenemende energiebehoefte, zal België waarschijnlijk meer energie gaan importeren dan het produceert. Dit markeert een terugkeer naar onze historische status als netto-importeur van elektriciteit.

Source: Adequacy and Flexibility study Elia 2023: Yearly imports/exports of electricity for Belgium in the EU-base-Scenario

4. De Economische Implicaties van Energie-import

De kosten van energie zijn altijd een spel van vraag en aanbod geweest. Terwijl we meer gas gebruiken, zullen de energiekosten waarschijnlijk stijgen. Tegelijkertijd zullen de prijzen fluctueren op basis van de beschikbaarheid van overschotten uit buurlanden. Meer hernieuwbare energie betekent echter ook periodes van goedkopere energie, vooral tijdens piekproductiemomenten.

5. Implicaties voor CO2-uitstoot: Scope 2 en Scope 3 Emissies

Met een toename van gas in onze energiemix, zullen bedrijven die afhankelijk zijn van het Belgische elektriciteitsnet waarschijnlijk een stijging zien in hun Scope 2 emissies. Dit komt door de hogere CO2-uitstoot die gepaard gaat met gasopwekking in vergelijking met nucleaire energie.

Conclusie

De energietoekomst van België is er een van balans en strategische keuzes. Terwijl we afhankelijker worden van gas en hernieuwbare bronnen, zullen we ook meer moeten vertrouwen op de energieproductie van onze buren. De wisselvalligheid van de nucleaire vloot in Frankrijk, de kernuitstap in Duitsland en de algemene elektrificatie in alle sectoren, gecombineerd met stijgende CO2-prijzen, maken het strategisch essentieel voor België om zijn eigen energievoorziening zoveel mogelijk te waarborgen. De weg vooruit is er een van voorbereiding, aanpassing en innovatie.